هنر بلوچی دوزی در ایران -18
الف-نقش و طرح در سفالهای شهر سوخته
با توجه به تصاویر شماره 1 تا 10 که برداشتی از کتاب ظروف رنگارنگ شهر سوخته نوشته لوردانا موگاورو و ترجمه باستان شناس مشهور ایران دکتر سید سجادی است مشاهده میشود «نمونه سفالینه های منقوش و رنگین شهر سوخته با 17 نقش مایه در تزئین آنها بکاررفته است که طرح های آن معمولا با رنگهای سیاه قرمز زرد سفید از دوره سوم به بعد و رنگ سبز و دریک مقطع زمانی رنگ آبی متعلق به قبر طبقه هفتم دوره دوم استقرار این شهر میباشد در طبقه هشتم از دوره گذر بین دوره اول استقرار به دوره دوم تزئینات ظروف بر اساس شاخص ها و ویژگی های اصلی و اولیه انها طراحی شده است و تاکنون هیچ نمونه ظرف رنگین قدیمی تر از دوره استقرار طبقات 9 و 10 از شهر سوخته گزارش نشده و این موضوع نشانگر قدمت طولانی و کهن اینگونه سفالینه ها و نقش های هندسی موجود میباشد با توجه به نمونه های بدست آمده مشاهده میشود نظام نقاشی روی سفالهای دو رنگ و رنگارنگ شهر سوخته از نقوش هندسی ساده تبعیت می کند و نقش لوزی نقشی غالب در طرح اندازی نقوش سفالهای رنگین شهر سوخته است که همواره از نقش ها و طرح های ثابت بر دیگر صنایع هنری این منطقه پیروی می کند نقش های شطرنجی – پلکانی – مثلث – لوزی که در مجموع به نقش خورشید منتهی میشود و جاهای خالی روی زمینه ظروف که با طرح هندسی متشکل پلکانی و زنجیره مثلثی- صلیبی – لوزی و دایره و با رنگهای متنوع پرشده است که در این میان رنگ قرمز بیشتر بچشم میخورد همچنین وجود قبرهای حاوی ظروف رنگین که متعلق به 20 درصد از مردان و 55 درصد به زنان تعلق دارد حاکی از این باور اعتقادی است که ظروف رنگین در تمدن حوضه هیرمند به نوعی نشان و نمادی از زنانگی بوده است و انتقال هر گونه صنعت و هنر توسط زنان این منطقه صورت می گرفته است[1]» .
سفالهای رنگین شهر سوخته

[1] - برای مطالعه بیشتردر اینباره نک ) ظروف رنگارنگ شهر سوخته : نوشته لوردانا موگاورو , ترجمه سید منصور سید سجادی , نشر سازمان میراث فرهنگی ).