مریم وبلاگ

الف- سابقه بلوچی دوزی

 اصیل ترین صنایع دستی ایران است که حاصل خلاقیت و ذوق زنان بلوچ می باشد طرحهای سنتی آن بیانگر ویژگی منطقه های این استان بوده و با اینکه درباره پیشینه این هنر در بلوچستان خبری نیست اما هنری است که سینه به سینه منتقل شده است در کتاب ( اووفاژدوسه اثر ترزا دیلومنت ) تاریخ ورود این نوع دوخت را اینگونه  بیان کرده است « در حدود 100 یا 200 سال پیش از ظهور اسلام قومی که گروهی اسلاو بودند به بلوچستان آمدند و ساکن شدند و احتمال دارد این گروه از جاده ابریشم آمده باشند این منطقه در حال حاضر از خاک پاکستان است که به آنها کافرستان می گفتند کار آنها پرورش کرم ابریشم بود و سوزن دوزی آن را به زنان بلوچ آموختند که شواهد تاریخی نشان میدهد در بلوچستان پرورش کرم ابریشم مرسوم بوده و بعدها منسوخ شده [1]» البته پذیرش این نظریه قابل تامل است زیرا نوع نقش و طرح های بکاررفته در این نوع دوخت دقیقا بر گرفته از نقش سفالینه های تاریخی و باستانی این منطقه بویژه شهر سوخته میباشد و نمیتواند از منطقه دیگری وارد شده باشد برای مطالعه سابقه این دوخت در ایران هیچگونه اطلاعاتی را از جانب مردم محلی نمیتوان دریافت کرد زیرا همگی اعتقاد داردند که این هنری است که از گذشته وجود داشته تا جاییکه فردریک جان گلد اسمیت محقق انگلیسی در سفر نامه خود در توصیف شهر بلوچستان گفته است « چیزی که خیلی ما را تحت تاثیر قرار داد کار سوزندوزی ابریشمی بود که در محلی بنام ( کاشده ) انجام می گرفت و با طرح های زیبا بود[2] » در استفاده ابریشم در منطقه بلوچستان گزارش های مختلفی در تاریخ درج شده مثلا رزم آرا در کتاب جغرافیای نظامی خود به این مسئله اشاره می کند « در قراء چانف , شکم , ایرانشهر , مقداری ابریشم بعمل می آورند و بمصرف گلدوزی و کلاه عرقچین و سرمه دان و... می رسانند[3] »در کتاب صوره الارض نوشته ابن حوقل به مسئله بافندگی پارچه توسط بلوچ اشاره شده و به صراحت گفته است « مردم سراوان اغلب بافنده اند[4] » در نتیجه با توجه به آثار بدست آمده از شهر سوخته در 67 کیلومتری زابل و نقوش بدست آمده نظر دیلمونت درخصوص انتساب هنر دوخت بلوچ به اسلاوها غیر قابل قبول است .