مریم وبلاگ

اولین بار در شوش خوزستان نقش چلیپایی ظاهر شد که قدیمی ترین اثر بر روی آثار سفالین این تمدن است که این رمز به صورت نگاره خورشید و ماه و ستاره و آتش است و نشان از تقدس آسمان و خورشید دارد ( هرتسفلد باستان شناس آلمانی طی تحقیقات و کاوش های خود در شوش به این نماد برخورد کرد و آن را گردونه خورشید نام نهاد این نماد در کف یک ظرف قرار دارد که متعلق به 5000 سال قبل است – کتاب باستان شناسی ایران باستان نوشته لویی واندنبرگ ).در خشندگی نور ستارگان که نمادی از آسمان است و خورشید به عنوان عامل اصلی نور و گرما در نزد آنان تبدیل به خدایی گردید که پرستش می شد و چلیپا تصویری بود که فضا را به 4 قسمت تقسیم می کرد و مر کز آن نقطه ایی قرار داشت که محور چلیپا است این طرح به صورت پیاپی در تمام تجلیات روح هنر ایرانی دیده می شود بویژه که تشکیل دهنده آن یک فضای مثالی است که قبل و بعد از اسلام عنصر غالب بر اندیشه و تفکر و هنر ایرانی اسلامی بود و نشان از نور و روشنایی دارد و همان نور طبیعی است که با مظاهری مانند خلاقیت و روشنی مرتبط می باشد و به این دلیل است که هنر ایرانی در جستجوی نور و روشنایی است .همچنین در اوستا این نماد در مرکز خورنه و یا فره ایزدی در شمایل نگاری های ایرانی ظاهر شد و حتی در معابد زرتشتی هم خود را به صورت گنبدی بر چهار پایه نشان داد و باغ بهشت یا پردیس ایرانی هم بر اساس آن پلان بندی شده است و نقش ان بر بشقاب های ساسانی – نگارگری – باغ ها – نقش قالی – مساجد 4 ایوانی تماما از این نقش چلیپا به عنوان نمادی از خورشید و گردونه مهر استفاده نمودند و به این علت است که متفکران ایرانی به ان اقلیم هشتم یا عالم مثال گویند چلیپا به عنوان مظهری از نور و آتش رمز چهار عنصر مقدس است که بیانگر گردانندگی هستی بودند ( آب – باد – خاک –آتش ).رمزهای آتش و نور ابتدا بر سفالها آشکار شد که کارکرد آن نشان از توسل به این رموز در آیین مقدس ایران دارد بیشتر این نقوش رمزی جنب جادویی داشتند و بر سفالین ها نقش می شدند که بیشتر به معابد تقدیم می شد و قصد آنان تبرک و تقدس غذا و نوشابه های مقدس بوده که ان را از گزند و بدی در امان دارد ( نمونه بارز این نوع آثار قوری های لوله دار سیلک کاشان است که در اطراف لوله ان بر روی بدنه ظرف نقش خورشید را ترسیم کرده اند . ادامه دارد...