مریم وبلاگ

قسمت سوم-

یکتا پرستی ایرانیان و تجسم ان در نظام کیهانی سلطنت جهانی را تشکیل داد و اعتقادات مختلف مردم به رهبری اهورا مزدا ختم گردید و در جهان ان روز شاهان عملا شاه تمام شهرهای زیر نفوذ خود محسوب شدند چنین امنیت و ارامش سیاسی و دینی فقط در پرتو نظام هماهنگ و وحدت کلی ممکن بود که باعث شد تا همگی با حرکت منظم و جاودانی با هم در گردش باشند جایگزینی یک سیستم دینی و کشوری باعث گردید تا نظام فکری و جهان داری درست ایرانیان خدایان قدیم رادر هم ادغام و به رهبری اهورا مزدا واگذار کند این مورد نوعی تفاهم و هم اندیشی عقیدتی میان اقوام ایرانی و غیر ایرانی بوجود آورد و نتیجه آن حس همکاری و قبول یکدیگر در نظام اجتماعی بود و شاهان ایران توانستند با تشکیلات معنوی زرتشت با سروری اهورا مزدا مشروعیت اهورایی به سلطنت خود بخشند و الگویی برای اداره نظام کشوری و جهانی خود بدست اورند زیرا اعتقاد انها بر این اصل بود که نظام سلطنت انها بر مبنای نظام مینویی است و انها از وحدانیت اهورایی برخوردارند [1].

تمام خدایان زوال یافته پیش از زرتشت بعدها بنام ایزدان قدرت گرفتند که حقیقت اسطوره های ایران باســــتـــــان را می سازد اسطوره در دین زرتشت جایگاه خاصی دارد زیرا مفاهیم معنوی و اخلاقی انها باعث میشود تا انسانها نسبت به شناخت خود و طبیعت اگاهی یافته و درباره ماهیت جهان – انسان – خدا بیاندیشند تمام رفتارهای اخلاقی و دینی و عقاید زرتشت توسط اسطوره ها تدوین شده است و سرچشمه ان در قدرت مافوق الطبیعه است اسطوره ها محملی برای اندیشه های تقابلی هستند که در قالب ایزدان باعث حیات و ادامه زندگی می شوند در حقیقت نبرد ( مرگ و زندگی ) به انجام مناسک آیینی ایزدان بستگی دارد زیرا باعث می شود نیروهای هستی بخش برای خلق آفریده های خوب اهورایی قوت گیرند و مسیری برای انسانها فراهم شود تا از این طریق به ( من حقیقی ) برسند اسطوره ها با اجرای مناسک بنحوی مبین اندیشه و تعالیم دینی ایرانیان بودند زیرا دین زرتشت از مناسک به عنوان تکیه گاهی برای اطاعت از کلام ایزدی – فرمانبرداری – به عنوان تجسمی از کلام خدا استفاده می کردند تا به عنوان نیروی محافظ از روان انسان مراقبت کنند و انسان بتواند از ان یاری بخواهد این همان تصویری است از اطاعت بنده که زرتشت تمام زندگی رابا اندیشه – گفتار – کردار نیک همراه دانسته و توانایی ان رادر تسلیم نسبت به خدا می داند و برای رسیدن به او فرمانبرداری از اهورا از همه چیز مهم تر است این اطاعت و قانون مندی در هنر زرتشتی که نوعی هنر شاهانه است و بعدها بشکل ( همدینان – سلـطنت ) خود را نشان داد  اطاعت از شاه و شناخت دین بهی دو عامل برای شکست شر محسوب میشد و در دوران آرمانی دین شهریاری و شهریاری دین بود و شاه خوب مظهر روح خدا و نماد فرمانروایی او بر زمین است در نظر ایرانیان امورات ایزدی عوامل موثر در زندگی اند و سعی داشتند خدایان رادر همه اجزای کائنات دخالت دهند پس زندگی روزانه با مناسک همراه گشت و برای حفظ ارتباط با ایزدان تماس بی واسطه داشتند طبق تعالیم زرتشت اساس زندگی در دین – جامعه قانون مند جمع میشود جامعه ایی با اندیشه دینی که متولیان ان شاهان هستند و چون تمام هستی متجلی همان سرور دانا است پس باید تمام مظاهر ان در شئونات فردی وا جتماعی انسان بکار رود انها برای رسیدن به این هدف مراسم آیینی و مناسک خاص معنوی را با حضور عناصر طبیعی مانند ( آب – آتش – نور ...) در قالب آثار هنر خود مانند معماری کاخ ها – اتشکده ها – نقوش برجسته – سرودهای مذهبی و شعر اجرا می کردند تا نمادی از صفات اهورایی و تجلی بخش اسمائ او باشند  مظاهر اسطوره به هنر و دین ایران ویژگی خاصی بخشید و دیدی نو و اصول تازه ایــی را پی ریزی کرد که در نحوه انتخاب اشکال و ترکیب بندی ها ی هنری انها بی تاثیر نبود زیرا هنر ایرانی در صدد ساخت تصاویر رمزی بود و این نشانگر میزان علاقه ایرانیان به نیروهای آسمانی است که به هنر ایران قدرت جادویی بخشید هنر زرتشتی ریشه در عرفان – خداشناسی – مظاهر طبیعی – جهان ماورا ء دارد و منبع عرفان انها به نــــورالانوار می رسد که میبایست در تمام مظاهر هنری انها جلوگر شود [2].

 یکی از فرهنگهای اصیل جهان که هیچ گاه ماهیت خود را ازدست نداد فرهنگ و هنر زرتشتی است و هنر انها همواره با اسطوره ها عجین بوده و تمام صور هنری انها با زبان رمز از تفکر تنزیهی ایران دوره اساطیر حکایـت می کند در این هنر چهر ها تماما روبصور مثال و خیال است و حیوانات و گیاهان حالت غیر طبیعی دارند و بیشتر حیوانات به اشکال خیالی تصویر میشوند اساس نقوش حیوانی ماهیت زمینی ندارد و در حجاری ها تصویر انسانها در آرامش و سکون هستند بنحوی که تمام قیافه ها شبیبه هم اند و ترسیم از قیافه خاصی نیست از انجا که باور به نورالانوار در قالب اندیشه فرهی در تمام ظواهر دین زرتشت نمود یافته است پس هر چه ساخته میشود باید مظهری از ان باشد و یا محلی برای نگهداری و اجرای مناسک ان در نظر گرفته شود در نتیجه هنر معماری آتشکده ها تقدس می یابند و اتش نمادی از نور در اشکال چلیپایی – گردونه مهر – فره ایزدی – هاله گرد دور سر ... در تمام اثار هنر زرتشتی نمـود یــــافت « آتش مهمترین عنصر درمراسم زرتشتی و بسیار مقدس است و نمادی رمزی از الوهیت نامریی و رشته پیوند سه عـالم ( آسمان – فضا – زمین ) اســـت » ( باقری , 1385 : 48 )  اتش کانون مناسک زرتشتی است و واسطه انسان و خداست زیرا نشانه مرئی حضور اهورا مزدا و نمادی از همان نظم راستین است و در دین زرتشتی آتش نماد اهورا مزدا است و مرکز عبادتهای روزانه محسوب می شود .

ستایش اتش باعث تقدیس ان شده است [3] امری که در بین همه اقوام بوده و مظهر قدرت مطلق است که در نزد ایرانیان با احترام آن را می ستودند آتش مظهر نور است انسان های اولیه ایرانی خورشید را سرچـشـــــمه نور و روشــــنـــایی می دانستند و زمانی که بر آتش آگاه شدند برای ان قدرت خدایی قایل شدند و خورشید را مهم ترین محل تجلی آن دانستند حتی در دوران زرتشت هم از خورشید به عنوان شریکی در فرمانروایان جهان یاد شده است خورشید به عنوان نماد روشنایی و نور است و در دین زرتشت از برای آتش آیین های عبادی قرار دادند که تماما با تقدس و بزرگداشت آتش مربوط اند .ادامه دارد...