مریم وبلاگ

آشنایی با زیور آلات سنتی ایران -10

زیور آلات سنتی بلوچ [1]

برای شناخت بهتر زیور آلات بلوچ می بایست به زیور های زنان روستایی و مردم چادر نشین بلوچ رجوع کرد که به عنوان یک منطقه فرهنگی مد نظر هستند اینگونه زیور ها برای استفاده زنان بلوچی در چند بخش ساخته شده اند و شامل زیور سر – گوش – بینی – گردن –مو- پا –پوشاک است که بنا به مرزهای سابق بلوچ ایران و پاکستان تشابهاتی بلحاظ نقش – شیوه ساخت و نوع استفاده آنها مشاهده میشود .

زیور آلات بلوچ مربوط به سر شامل ( کید – شمس –سربند ) است .

1-     کید : در زبان بلوچی به معنای مهار کردن است و برای جلوگیری از پارگی گوش زنان در استفاده از گوشواره های سنگین منطقه مکران از آن استفاده میشود کید از طلا و نقره و پارچه و نخ ساخته شده که شامل نواری طلایی است که در بخش فوقانی سر قرار می گیرد و از دو طرف گوش ها آویزان است و در فاصله های معین چنگک هایی دارد که در موی سر فرو میرود تا ثابت بماند انواع کید شامل : زنجیری – صدی – دور گوش – اصولا کید از دو ردیف زنجیر و دایره نیمه محدب بنام شمس که به هم وصلند و در مرکز به هم متصلند تشکیل شده و قطعه دایره ای شکل با نگین های یاقوت و فیروزه تزئین شده که به آن بلوچی شمس می گویند .

2-     شمس : شمس روی سر قرار می گیرد و گروهی از زیور آلات است که روی سر آویزان است نوعی از آن به وسط کید وصل میشود و روی پیشانی قرار می گیرد نوع دیگر از یک طرف سر آویزان میشود این نوع شمس در منطقه سرباز و ایرانشهر مورد استفاده قرار می گیرد شمس از قطعات زیادی ساخته شده و به دلیل شباهت به خورشید به آن شمس گفته اند شمس با فیروزه و یاقوت تزئین میشود .

3-     سربند : دور پیشانی و سر قرار می گیرد از قطعات دایره ایی نقره ایی بصورت قالبی به تعداد 7 عدد کنار هم به ترتیب روی پارچه تیره دوخته میشود لبه پائین از تعداد 20 عدد تاک یا برگ تشکیل شده که در میان تاکها در مر کز سر بند یک شمسه نقره ایی دوخته میشود که برای تزئین از فیروزه استفاده می کنند برخی اوقات شمسه مثلثی شکل نقره ایی دو طرف قرار می گیرد سر بند بر پیشانی قرار گرفته و دو سر پارچه در پشت سر به هم گره می خورد .

ادامه دارد....



[1]   - برگرفته از سایت www.golha.net    مقاله زیور بلوچ .