مریم وبلاگ

 

بررسی تطبیقی دو قطعه خط نادعلی استاد کل حضرت میرعماد الحسنی و استاد امیرخانی

     برای مقایسه تطبیقی اصول فنی و نگارشی این دو ادعیه یکی از آثار میرعماد الحسنی در موزه میرعماد اشاره می شود که تنها اثر نادعلی موجود با رقم این استاد می باشد اثر در سال 1024 ه.ق با رقم میرعماد الحسنی نگارش یافته است همچنین قطعه خط استاد امیرخانی شامل ادعیه نادعلی که در سال 1369 مکتوب شده و نمونه دیگر ان در کتاب صحیفه هستی به چاپ رسیده است  با توجه به عناصر تشکیل دهنده این دو خط و بحث تراگونگی در خلق (متون جدید متاثر از متون اولیه ) این دو نمونه را با هم مقایسه ودر این راستا به موارد( اضافه و تغییر) در جابجایی عناصر متشکله این اثر هنری به عنوان یک متن جدید در نمونه خط استاد امیرخانی می رسیم در قطعه خط استاد امیرخانی تفاوتها و تشابهات فنی نسبت به متن اولیه آن ( استاد میر عماد ) دیده میشودکه به ترتیب به موارد زیر اشاره میگردد .

چلیپایی استاد امیرخانی

1-در چلیپایی استاد امیرخانی تعداد کشیده ها در سطر اول شامل 2 کشیده و یک نیم کشیده و در سطر دوم 2 کشیده و یک نیم کشیده و در سطور سوم و چهارم 3 کشیده دیده میشود .

2– در این سطور دو کشیده به دنبال هم نیامده است و برای توازن و تعادل دو کشیده بلند در بالا و پایین هم قرار گرفته اند( بر خلاف قطعه خط استاد کل میر عماد ) .

3-هیچ کشیده ایی در اول سطر بکارنرفته ( اصل ساده ) و کشیده ها در 4 سطر روبروی هم قرار دارند .

4-همراهی نسبی حروف و کلمات در دو کرسی تنظیم شده است و حروف و کلمات به گونه ایی طراحی شده اند که قابلیت فرم پذیری در این قالب را بدست آورده اند .

5-تعادل در سفیدی و سیاهی مورد توجه است و کشیده های این قطعه خط نسبت به ارتفاع چلیپا حالت منحنی مایل به راست دارد .

6-در این اثر برای تنظیم دو سطر چون بحر شعر بلند بوده پس دو کشیده را بالا و پایین هم انتخاب نموده تا در هر مصرع قد و قامت بلندتری برای هر سطر ایجاد شود تا وقتی که دو سطر زیر هم قرار می گیرند ترکیب کلی به اعتدال رسد.

7– در این قطعه دو مصرع اول به 3 بخش تقسیم شده و دو مصرع دوم هم دو بخشی است .

8– برای سطرهای کوتاه یک تا دو و گاهی 3 کشیده حالت تعادل دهنده ایجاد کرده پس نوع حروف و کلمات طوری انتخاب شده که برای انتخاب کشیده بدرستی روی خط میزان قرار گیرند .

9-مدات پشت سر هم نیستند و در اتمام سطور حرف یا کلمه آخر به سمت بالا چرخش ندارد بلکه با آخرین کلمه ماقبل خود مساوی و یا اندکی از خط میزان بالاتر است .

ادامه دارد....