مریم وبلاگ

شیوه استاد مسلم میرعماد الحسنی در نگارش خط نستعلیق

     اصول اولیه شیوه میرعماد شامل 3 بخش مجزا است که سهم بسزایی در زیبایی شناسی ظاهری خطوط میرعماد دارد مانند : "(صاف نوشتن حروف و کلمات ونوشتن حروف و کلمات بدون شکستگی ونوشتن حروف و کلمات با اتصال منظم )این اصول اولیه اصل ثابت اسلوب اوست که باعث شد تا تمام آثار خطی میرعماد با نوعی ظرافت – زیبایی – پیوستگی و تناسب عادلانه و منطقی در ظاهر اشکال همراه باشد . میر با خلق ابداعاتی توانسته ارزش های بصری و هنری نستعلیق را به منتهای در جه برساند که درآن مواردی مانند: (تناسب – نقطه گذاری – کرسی بندی حروف ) دخالت دارد تناسب منطقی در آثار خطی میرعماد بویژه در اجرای چلیپا دیده میشود که بستگی فراوان به چند عامل اصلی دارد مانند : تراش قلم میرعماد -شیب کلمات در آثار میرعماد -ترکیب بندی های زیبا و منطقی در آثار میرعماد -زاویه حروف و کلمات در نگارش قطعات میرعماد است که نظم خاصی به تمام آثار خطی او می دهد و زیبایی ظاهری و تناسب منطقی را ایجاد میکند این تناسب از کرسی بندی حروف و نقطه گذاری ایجاد میشود کرسی بندی در آثار خطی با ترکیب بندی درست او ارتباط مستقیم دارد و ترکیب بندی هم با ایجاد شیب کلمات و زاویه درست حروف در آثار بدست میآید زاویه کرسی بندی با زاویه قلم گذاری در شیوه میرعماد برابر است و حروف و کلمات وی نسبت به خط زیرین روی یک شیب اصلی و قرینه قرار میگیرد ایجاد شیب هایی با زوایای برابر که طبق محاسبات ریاضی است در تمام خطوط و سطور با نظم خاص و مشابهت بالایی اجرا میشود و تکرار این خطوط و قلم گذاری در آثار میرعماد شبکه ایی ایجاد میکند که برای نمایش کرسی بندی حروف و کلمات بکار میرود و خط قلم گذاری نسبت به خط زمینه زاویه 60 درجه میسازد و زاویه 30 درجه هم با خط شیب اصلی ایجاد میکند و میرعماد با آگاهی کامل به علم نقطه گذاری تمام این راستاها ی حرکات کلمات را موازی نموده که در مجموع به مهمترین اصول ترکیب بندی چلیپایی در شیوه میرعماد میرسد در بررسی تناسب موجود در آثار میر بحث تراش قلم پیش می آید زیرا وی در اجرای کلمات ناهماهنگی هایی که در گذشته توسط قط قلم با زاویه 45 درجه ایجاد میشد را برطرف نمود و با افزایش ضخامت نیم قلم زاویه قط متوسط را 11 درجه کاهش و به 5/22 درجه رساند این ابداع وی در تراش قلم باعث تاکید بسیار بر سمت چپ قلم شد تا او بتواند حرکت هایی از 1 دانگ تا 6 دانگ را به راحتی با دست انجام دهد و در این روش نیاز کمتری به حرکت چرخش انگشتان او بود زیرا با ضخامت دلخواه قلم را به دور محورش میچرخاند و این عمل باعث گردید تا تمام حروف و کلمات در آثار میرعماد با کمترین برداشت قلم از کاغذ نوشته و شباهت حروف و کلمات در تمام آثار خطی او بوضوح و آشکار دیده شود[1]    ."

در خط میرعماد موارد زیر بکار میرود : "مدات بلند و شکل کلمات در قطعه نویسی بزرگ و ظرافت و نازکی در صعود و نزول دیده میشود و تفاوت ضخامت دایره ها در گشادی و دامنه دار بودن است و دندانه ها مشخص و نازک رسم میشوند پیوستگی سرکشها – کاف – د- ز- ر – بصورت منبسط و مدور و بدون زاویه است و چشمه های –ص – ه- گشاده است و سوار شدن کلمات روی هم باعث بلندی سطور و پهن شدن آن میگردد به دلیل استفاده زیاد از کشیده ها خلوت و جلوت بیشتری را ایجاد می کند – پیوستگی – ه – به ( د- ر ) در آثار اوست نقطه به عنوان زینت هم بکار می رود و در شیوه او اندازه سر ( و ) از یک نقطه که در دور خود می چرخد بزرگ دیده می شود و فواصل حروف و کلمات زیاد است تمام ( لا ) با تعویض فاصله سفیدی دو ( الف ) که در ابتدا بصورت مثلث بوده بکار میرود در خط او تضاد کامل بین ضعف و قوت دیده می شود آخر ( ی ) را رها می کرد و کشیده های او از ( 11 نقطه دراز تر نمیشود ) و ( الف ) ها 3 نقطه مربع مطلق دارد خط میرعماد نازکتر از خط دیگران است ( ضعف ) و نقطه ( ن ) از 5 دانگ بزرگتر و در وسط قرار می گیرد[2] ."