مریم وبلاگ

پوشاک زنان ایران از دوره باستان تا قاجار

   اولین نشانه های پوشش زنان ایران توسط نقش برجسته ها و مجسمه های یافت شده از تمدن عیلام بدست امده است که در نوع خود بی نظیر هستند درباره جنس و چگونگی دوخت جامه بانوان و ملکه های عیلامی عقاید گوناگون اظهار شده است برخی با توجه  به نقش و شیارهای که بر روی جامه ها دیده می شود آن ها را از جنس پوستو کسانی آن ها را از جنس دیگر ولی تقلید از پوست و گروهی آن را از برگ یا الیافگیاهان می داننداما آنچه کاملا بلحاظ نوع دوخت و مدل ان مشهود است تاثیر پذیری فرهنگی از البسه و نوع پوشاک مناطق همجواری مانند بین النهرین می باشد که شدیداً بر نحوه پوشاک زنان عیلامی موثر بوده است یکی از خصوصیا ت لباسهای زنان این دوره استفاده از البسه های چین داری است که بصورت طبقه طبقه تهیه می شده و دامان بلندی داشته و فقط یک طرف شانه را می پوشانده در حالیکه زیر آن از بلوزی استفاده می کردند این گونه پوشاک زنان ایرانی متعلق به فاصله زمانی حداقل 4000 سال پیش یاد آور نوع پوشاک زنان هند می باشد که به احتمال زیاد از البسه سنتی زنان سومری بهره برده اند زیرا نمونه البسه تندیس های سومری کاملا بلحاظ نوع نمایشی و نحوه دوخت آن شباهت بسیاری با نمونه البسه زنان عیلام داردالبته نا گفته نماند که اولین ارتباط فرهنگی عیلامی ها با سومری ها از طریق دولت اکدیان بوده است که بر سومری ها مسلط شده بودند نمونه دوخت طبقه طبقه دامن چین دار لباس سنتی عیلامی قابل مشاهده است که لباس کاملا در قسمت بالا چسبان و آستین کوتاه میباشد و تنها پوشش سر کلاهی لبه دار است در حالیکه موها کاملا در دوطرف رو شانه ها حالت گرفته استفاده از زیور آلاتی مانند گردنبندهای چند رشته ایی بهمراه دستبند و النگو نشاندهنده اهمیت زنان این دوره به موضوع تزئینات و زیبایی و آرایش چهره و بدن می باشد در تصویر شماره 6 که متعلق به دوران پایانی تمدن عیلامی است  زن اشرافی را در حال نخ ریسی تصویر نموده در حالیکه سری برهنه داشته و نواری تزئینی را در دو جهت بر گیسوان خود تابیده و البسه او به احتمال زیاد از نوع لباسهایی است که برپیکر ملکه ناپیراسو مشاهده میشود به نوعی که فقط یک طرف شانه را می پوشانده است این نوع پوشش نوعی تبادل فرهنگی البسه زن ایرانی و سومری و در نهایت هنر پوشش زنان   آشوری را در دوران پایان حکومت عیلامی نشان می دهد

   نوع فرهنگ اجتماعی و روشهای دیرین زندگی عیلامی ها سالها پس از استقرار حکومت هخامنشیان همچنان پابرجا بود و اولین اقوامی که همزمان با تکوین دولت ماد توانستند تا بر ابعاد مختلف زندگی دوره هخامنشی تاثیر جدی گذارند دولت ماد و عیلام بوده است مادی ها اولین حکومت فراگیر فلات ایران بعد از ورود آریایی ها به سرزمین ایران هستند که از دستاوردهای فرهنگی و هنری قبایل و طوایف همجوار خود به شکل ممکن استفاده کردند طبق نقوش برجسته بجا مانده از این دوره نشان داده میشود که پوشاک زنان از لحاظ شکل با پوشاک مردان یکسان است و به دلیل ارتباط مستقیم مادی ها با ملت آشور نوع پوشش ان ملت برآنها بی تاثیر نبوده است و اقوام مانایی - میتانی – اورارتو هم در تغییر شکل لباس انها دخالت مستقیم داشت از تصاویر بدست امده از تمدن ماد و همچنین آشور این تشابه دیده میشود در تصویر شماره 9- مربوط به پوشاک زنان آشور مصادف با دوره عیلام جدید این یکسانی بچشم می خورد که با تصویر مربوط به مادی ها قابل مقایسه است در تصویر شماره 10- نمونه لباس زنان مادی که از روی یک جعبه فلزی متعلق به گنجینه جیحون برداشت شده از ناحیه زیر سینه چسبان بوده و آستین های بلندی بشکل مثلثی داشته و سر بند معمولی به شیوه آشوری ها بر سر می بستند در واقع مرد و زن به واسطه اختلافى که میان پوشش سرشان وجود دارد، ازهم تمیز داده مى‏شوند. به نظر مى‏رسد که زنان پوششى نیز روى سر خود گذارده‏اند و اززیر آن گیسوهاى بلندشان نمایان است در تصویر شماره 11 که از مجسمه های یافت شده در منطقه توپراک قلعه که مربوط به تمدن اوراتو است بدست آمده بوضوح استفاده از شال روی سر مشاهده میشود در حالیکه لباس بلندی بر تن داشته و نقوش روی لباس نشان دهنده دوخت و تزئینات پارچه آن دوره است این نوع البسه زنانه با توجه به طرح موجود بر مدال طلایی این تصویر شباهت نزدیکی به نوع پوشش زنان مادی دارد که فقط در نوع پوشش سر متفاوت می باشد .ادامه دارد...