مریم وبلاگ

توصیف ظاهری قالی :

در قالی شیخ صفی ( قالی اردبیل ) یک ترنج مرکزی محصور با 16 کلاله و شرفه در محور طولی قرار دارد که از هر کلاله دو چراغ آویزان شده است  در زوایای قالی یک چهارم ترکیب بندی وسطی تکرار شده و کلیه عناصرآن در بردارنده 10 رنگ است سیاه – سه نوع آبی – سبز – سه نوع قرمز – سفید و زرد که  به نظر میرسد در زمینه ای از آبی سیر و اسلیمی های درهم تافته شناور است در ترنج های قالی بیتی از اشعار حافظ خوانده میشود :

جز آستان توام در جهان پناهی نیست                      سر مرا بجز این در حواله گاهی نیست

«در امضای این قالی ( عمل عبددربار مقصود کاشانی در سال 946 ) ثبت شده است در این کتیبه پیداست که کاشان محل زادگاه بافنده بوده و سازنده قالی جزو هنرمندان دربار محسوب میشده است »(بلر ,1381 :437) نقش وسط این قالی شمسه یا نقش خورشیدی فروزان است  که درون آن را نمایی از نقوش اسلیمی پیچان پوشانده و اضافه برآن از نقش ختایی یا گل شیخ صفی پر شده است زمینه قالی تیره رنگ مملو از گلهای ختایی افشان درهم و حواشی آن با نقوش بندی اسلیمی ماری و قاب قابی با نقش هندسی بازو بندی پر شده است طرح این قالی از نوع لچک و ترنج و با گلهای شیخ صفی است   این نوع طرح در دوره صفوی باب شد و تا قبل از این دوره نشانی از این نوع نقش در قالی ایرانی دیده نشده است طرح این فرش بعدها منبع الهام هنرمندان قرار گرفت و بر اساس آن نقوش و طرح های گوناگونی ترسیم شد بعدها  نقشه شیخ صفی مشهور به شاه عباسی در شهرهای تبریز – اصفهان – مشهد بیشتر از مراکز دیگر بافته شده است در نقش ترنج مدور آن که بیشتر در حوزه تبریز متداول بود نقوش مختلفی مانند اسلیمی ها – گلهای شاه عباسی و ختایی طراحی شده که ترنج آن با 16 کلاله گرداگرد آن با نگاره های اسلیمی و گلهای ریز و بوته های تزئینی یکی از نمونه ترنج های گرد یا خورشیدی بحساب می آید .ادامه دارد...