طرح و نقش ورنی بافی -8
نتیجه
برای تعیین هرگونه اصالت و هویت دست بافتهای منطقه آذربایجان شرقی به آنچه بیش از همه می بایست توجه نمود بحث پیوندهای کیفی است که در مواد اولیه تولیدی این منطقه و مرغوبیت آن مربوط است و با نوع نقوش و طرح های بکار رفته در گلیم مورد بحث هم بی ارتباط نیست زیرا کیفیت ورنی های این منطقه تماماً بلحاظ نوع مرغوبیت پشم آن که خاص منطقه دشت مغان است باعث تمایز اصلی این نوع گلیم از گلیم های مشابه خود در دیگر مناطق جغرافیایی میشود همچنین ابعاد خاص ورنی از مشخصات اصلی ورنی بافی است که ویژگی های ان سبب گردید تا ورنی دشت مغان را در زمره بهترین زیر اندازهای جهان قرار دهد همچنین نوع نقوش و طرح های حیوانی موجود در این نوع گلیم آن را از دیگر نمونه های مشابه خود مجزا نموده است و در نوع تقسیم بندی زمینه متن و حواشی و طبقه بندی ان یکی از راههای تشخیص گلیم های منطقه گردیده است در واقع ارتباط نزدیک عشایر با طبیعت در خلق نقوش و طرح های انتزاعی رانشان میدهد نقوشی که زائیده احساس و برداشت های ذهنی بافندگان است و هرکدام حامل مشخصات خاص هستند پیگیری اینگونه نقوش از هندسی تا حیوانی تماما ً بر گرفته از نقش مایه های سنتی و تاریخی است که کما بیش نمونه آن را در یافته های باستان شناسی منطقه آذر بایجان شرقی می توان بدست آورد همچنین وجود منابع طبیعی و آبزی این منطقه و نمونه های مختلف پرندگان آبزی و استفاده از پشم و ابریشم مناسب نوعی ارتباط کیفی بین مواد اولیه و بافت و نقوش را بوجود آورده است که باعث ایجاد اصالت فرهنگی و هنری خاص منطقه آذربایجان شرقی می شود نامگذاری محلی نقوش و تغییر فرم های انتزاعی از نمونه نقوش طبیعی یکی از ویژگی های ورنی آذربایجان است که تماماً بر گرفته از محیط پیرامون بوده و در بیشتر مناطق ایرانی با این اسامی نامگذاری شده اند در بحث مستند نگاری و ثبت نقوش و طرح های آثار هنری ایران خصوصا صنایع دستی معاصر انچه بیش از همه اهمیت دارد اثبات منشا تاریخی نقوش و همچنین اثبات محتوای فرهنگی ان است که با استخراج مواد اولیه محیط شی بدست آمده ونمایش ریشه نقش ها توسط کشفیات باستان شناسی هر منطقه میسر می باشد تا بدرستی قابلیت ثبت و ضبط را بدست آورد که در این میان گلیم ورنی دشت مغان با توجه به معروفیت آن در سطح جهانی در مجموعه آثار فرهنگی و هنری خاصی است که توانایی و صلاحیت ثبت در فهرست میراث معنوی را داراست .
فهرست منابع و مراجع
1-بررسی های تاریخی , شماره 2, اردیبهشت سال 1346.
2- گزارش عملکرد گذشته وضع موجود بخش های اقتصادی اجتماعی فرهنگی استان آذربایجان شرقی , جلد 1, سال 61.
3- بازارهای جهانی فرش , انتشارات بررسی بازار جهانی کالا , شماره 2, آذر 1364 .
4-م. حسن بیگی , فصلنامه عشایری ذخایر انقلاب , ورنی , شماره 3, تابستان سال 1367 .
5- جزوه تخصصی صنایع دستی زیر اندازهای سنتی , حسین یاوری , دانشگاه الزهرا , سال 1378.
6- هرنیک . ارنی , سفال ایران دوره اشکانی , حمیده چوبک , نشر میراث فرهنگی , سال 76 .
7- م. ستاری , پشم ایران و ارتباط آن با هنر فرشبافی , مجله تلاش , ش 49, سال 10 , خرداد 1354 .
8- سیروس . پرهام , دستبافتهای عشایری فارس , نشر امیر کبیر , سال 64 .
9- بافته چی , نگاهی به ورنی مسند جاجیم و گلیم آذربایجان شرقی , سازمان صنایع دستی ایران , شهریور سال 74 .
گرد آورنده : مریم فدایی