مریم وبلاگ

ب- نقوش متن  ورنی بافی:

نقوش متن در ورنی بافی خاص هستند و با توجه به تقسیم بندی بالا شامل طرح بوته با اسامی : بوته ساده – بوته چشمی – ناز نازی – شالمه دماغ کج – برگ قره باغی – شالمه – گلدان نامیده میشوند(تصویر 14).

طرح بعدی بکار رفته در متن ورنی بنام طرح شش ضلعی است که بصورت مکرر بکار میرود و با اسامی : سه پایه – گول – گاپاق – آینه گل نامیده شده است(تصویر 15).

طرح بعدی طرح قلابدار می باشد که شامل طرح  یک قلاب است که از فرم پیچش قلاب بدست می آید (تصویر 16) نوع دیگر طرح دو نگاره مکرر است که بنام سماوری – لوستری – مرغ نامیده میشود .

سابقه تاریخی نقوش و طرح های ورنی بافی

   برای شناسایی اصالت منطقه ایی این نوع نقوش می بایست به محیط زیست منطقه مغان به عنوان اولین خاستگاه این هنر رجوع کرد زیرا بر اساس مطالعات بعمل آمده توسط گروه پرنده شناسی در تالاب های دشت مغان انواع پرندگان کوچنده آبزی مشاهده شده است که نشانگر فضای مناسب برای وجود حیوانات خاصی است که توانسته تاثیر بسیاری بر انواع نقوش حیوانی این منطقه بگذارد همچنین نام ورنی از کلمه باستانی ورنی [1] بمعنی اژدها گرفته شده است [2] که در لهجه های محلی زبان ترکی به اشکال متفاوتی تلفظ میشود .

کاوش های باستان شناسی منبع مناسبی برای کسب اطلاعات مفید برای تطبیق اینگونه مستندات تاریخی است و با اینکه از حفریات باستان شناسی آذربایجان شرقی اطلاعات کافی بدست نیامده است اما میتوان با استفاده از نمونه های بدست آمده از دوره اشکانی منطقه باستانی اردبیل و اطراف آن به نمونه سفالهای منقوش دوره هخامنشی بر خورد کنیم که به آنها سفال منقوش سبک اردبیل می گفتند [3]همچنین یک گونه سفال منقوش تک رنگ از آذربایجان شرقی بدست آمد که نقوش آن اساسا هندسی است و با طرح های مثلثی – هاشوری – لوزی و خصوصا نقش حیواناتی مانند پرندگان آبزی و بز کوهی تزئین شده است از ویژگی تزئینی اینگونه سفال نقش مثلثی است که خاص شمال غرب ایران است و مربوط به سده 4 تا 2 ق.م بوده و بیشتر در دشت مغان و آذربایجان دیده میشود [4]( تصویر 17).