مریم وبلاگ

فصل دوم : مروری بر طرح و نقش آثار هنری ایران با نگاهی به آثار چوبی

   هنر چوب شامل منبت – معرق –مشبک - خاتم – گره  است که در بسیاری از دست ساخته های هنری ایرانی از گذشته تا کنون کارشده است و بسیاری از نمونه های آن زینت بخش موزه های ایران و جهان می باشد با توجه به شیوه های خاص تکنیکی هر کدام از کارکرد آنها, به نوعی در ایجاد نقش مایه های سنتی نقش عمده ایی داشتند زیرا اجرای هر نوع تکنیک هنری به شکلی از نقوش خاص نیاز داشت و جدا از آن امکان طراحی برای هنرمند ممکن نبود مثلا برای ساخت اشیای چوبی با شیوه خاتم کاری بیشتر از نقش های هندسی بهره می بردند تا اینکه بعدها با نو آوری در تولیدات اینگونه اشیای هنری توانستند از نقوش دواری مانند اسلیمی در خاتم کاری استفاده کنند و یا بهره برداری از نقش های ختایی و اسلیمی در هنر قواره بری چوب سبب گردید تا درب و پنجره های زیبایی بنام ارسی در دوره صفوی تا قاجاری باب شود در حالیکه بیشتر استفاده نقوش هندسی در دربهایی با هنر گره سازی بوده است که به آن جلای بسیاری می داد. در سیر تحول نقوش تزئینی آثار هنری ایران آنچه بخوبی مشاهده میشود تاثیر پذیری هنرمندان اولیه از نقوش طبیعی  پیرامون خودبوده است که منجر به نقش اندازی طرح های گیاهی ساده بر سفال ها میشد مانند نقوش گلهای چند پر ساده که در واقع نقش تحول یافته دایره و ستاره  میباشد این نقوش گیاهی دنباله رو نقش های هندسی بودند که هنرمندان بنا به نوع کار تزئینی خود از آن استفاده می کردند و سپس با گذشت زمان از حالت هندسی به گیاهی و سپس جانوری و انسانی و حتی تلفیقی انجامید  بعدها ظهور اسلام و نهی از تصویر سازی طبیعی موجب شد تا هنرمندان به انتزاعی نمودن و یا تجریدی شدن بسیاری از نقوش طبیعی رو آورند و نقش های طبیعی گیاهی را استلیزه نموده و به اشکال موسوم به اسلیمی و ختایی در آورند از آنجا که اصل این نقوش به گذشته ایران در آسیای مرکزی می رسد  که  بعدها با  نمونه خطوط دوار اسلیمی ها به همراه  برگ نخلی و بادبزنی و گل نیلوفر خود را نشان داد سبب گردید تا در سیر تحول خود این نقوش طبیعی در لابلای خطوط اسلیمی بگونه ایی متفاوت بکار رفته و در هر دوره ایی تغییرات ظاهری نماید انواع نقش های  هنری  مانندهندسی – گیاهی – جانوری – انسانی – افسانه ایی – اسلیمی و ختایی است که برای شناخت بهتر مختصری به  تاریخ آن می پردازیم .