سفارش تبلیغ
صبا ویژن

مریم وبلاگ

دانش نماد و نشان ها در هنر و فرهنگ ایران -8

هاله گرد سر ( دایره خورشید ):در نقش ها و هاله های نور بر دور سر شاهان یا شمایل های انسانی مذهبی اربتاطی با خورشید وجود دارد از فرهنگ اوستایی گرفته شده و به ان ( خورنه ) بمعنی خورشید یا فر ایزدی می گویند که هاله درخشانی است که توسط اوهرامزدا به شاهان دادگر ارزانی میشود و معادل فارسی آن ( فر) است فر حامی شاه و دور کننده دشمنان او ست در آئین مهر خورنه را به مانند هاله نور اقبال می دانند و در شمایل های دینی بصورت هاله نور دور سر شاهان و روحانیون پرتو افکنی می کند و تجسم آن به تصویر بودا و در هنر مسیحی اولیه دیده شده است این فر با نماد اقلیم هشتم در ستاره 8 پر سنخیت دارد و نماد آن پس از اسلام بر دور سر ائمه اطهار در نقاشی ها و شمایل سازی های مذهبی بکار رفت که نمادی از انسان کامل و ظهور منجی بود فر بعنوان نیروی اسطوره ایی و دینی وارد نظام سیاسی و فرهنگی ایران شده است و بشکلهای متفاوتی مانند نور آتش خورشید چلیپا حلقه سیمرغ شاهین مروارید گل لوتولوس یا نیلوفر قوچ خود را نشان میدهد یعنی دایره تبدیل به چرخ و حلقه شد و چرخش دوار شاخ قوچ و گل لوتوس را باعث گردید که بعدها بصورت مروارید مجسم گردید حتی در ترکیب دایره و مربع بصورت ( یانترا ) یکی از صورتهای ماندالا در قالب معماری هندوی و حتی چهار تاقی آتشکده ها ظاهر گشت فر با کیفیتی  نوری هم ظاهر شد زیرا با چلیپا در ارتباط است و نماد خورشید می باشد جلوه دیگر فر( آتش ) است که در عصر ساسانی در اشکال آتشدان بکار رفت .نام فردر اوستا ( خورنه ) در فارسی باستان ( خورنه هورنه )در زبان پهلوی ( خواره ورج ) در فارسی ( فر- فره ) است انواع فر در اوستا ( فر کیانی فر ایزدی ) است که فره موعدی و پیامبری است که در اندیشه ایرانی همان فره ایرانی است نمادهای فر برای نور و اتش بشکل هاله نور آتش آتشدان آتشکده چهار تاقی خورشید- چلیپا ) است بشکل تصاویر هندسی بشکل حلقه اقتدار بر دست شاهان در نقش برجسته های دوره ساسانی دیده میشد که همان چرخ بخت است حتی فر در مظاهر حیوانی و گیاهی بشکل سیمرغ هما شاهین نیلوفر مروارید قوچ خود را نشان داده است فر در حکمت کهن ایرانی بمنزله هاله عظمت موجودات نوری نیروی انسجام بخش هر موجود آتش زندگی بخش فرشته شخصی یا همان دئنا است یا تقدیر هر موجود در نفس بشمار میرود فر در حکمت اشراق مانند نفس روشنی شکوه و افتخار نور محمدی و جام جم شمرده شده است در فرهنگهای دیگر فر همان نیروی مانا در چین است که موهبت زمامداری است در بین سرخ پوستان بنام واکن اوکی اورندا آنتیل زمی بشمار می رود در آفریقا به ان مگیه میگویند در هند همان برهمن است و در روم با نام امپریوم شناخته میشود .