مریم وبلاگ

آب : نشانه حیات و گذشتن از آتش و پاکی و تائید بیگناهی است برای رسیدن به گنج پنهان باید از آب گذشت غسل با آب نماد رستاخیز و کسب فضیلت و موهبت جاودانگی است شستن با آب مفهوم مصونیت از سوختن در اتش است در کتاب ودا زرین شهریار همه آفرینش ها بر اثر حرارت حاصل از ریاضت کشی آبها بدست می آید آگنی آتش پا ک پاکترین فرزند آبها است در اساطیر مشتر ک بین النهرین و ایران جریان یافتن آب در اثر نبرد میان خدایان باراون زا و اژدها است تجدید حیات – گل نیلوفر – ماهی – درخت پیوند ذاتی و ازلی با آب دارند که در خلال ان نماد مهر هم سر بر می آورد زیرا در مرحله تشرف آئین مهر سالک را با دستان و چشم بسته در سردابه ایی می اندازند که نمادی از تولد دوباره در آب و رهایی از ظلمت و گام بر داشتن به وادی نور است آب از عناصر مقدس در تفکر ایران باستان است زیرا از قدیم در ایران مانند جهان بینی کهن سومری به نقش آفرینش آب در نظام جهان اعتقاد داشتند از این رو بارها در کتاب اوستا به اهمیت تقدس آب اشاره شده در آبان یشت و تیر یشت درباره اب سخن گفته و الهه اناهیتا یا ناهید چون با ایزد بانوی بزرگ آب و باروروی ستایش میشد مورخان یونانی ستایش عنصر آب را به ایرانیان نسبت دادند که حتی بی حرمتی به ان جایز نبود و آب را همواره پاک نگه می داشتند ایرانیان طی مراسمی برای آب قربانی می کردند عنصر آب دو فرشته نگهبان داشت یکی ( اپم نپات ) و دیگری اناهیتا یا ناهید که فرشته خاص آب بودند و در آبان یشت از جلال و عظمت آب سخن گفته و اسم کامل فرشته آب را ( اردویسور ناهید ) می گفتند چون آب مونث است گاهی کلمه بانو را هم به اول آن اضافه می کردند در متون اوستایی گاهی آب فرشته این عنصر معرفی شده است در الواح بابلی امده کیهان نخست توده ایی ضخیم از آب بود و در آن به مرور زمان خدایان یکی پس از دیگری بوجود آمدند آب عنصر نخستین است که همه چیز از ان آفریده شد نماد باستانی برای زهدان باروری و نوزایی است در تمام اساطیر آفرینش وجود یک اقیانوس کیهانی را پیش از پیدایی جهان مطرح می کند برهما زمین را از آب بالا آورد ویشنو بر آب خفته است در خانواده های هندو کوزه پرآب نماد حضور خداست آب و نیلوفر نماد بودا است گنبد آسمان آبهای جهان بالا را از آبهای جهان پائین جدا می کند یونانیان آب نخستین را یک مادر – الهه می دانستند آب با الهه اناهیتا رابطه دارد   .

خورشید : شمش یا خورشید خدای بسیار کهن بین النهرین که سومری ها با نام اوتو می شناختند مراسم نیایش آن در لارسا در سومر و اکدی انجام میشد معابدی در آشور داشت خورشید چشم خدابود و همه چیز را می دید و شب مانند رع داور مردگان بود بر مههای استوانه ایی آشور بصورت انسان تصویر میشد نشانه اش عصا – حلقه – گرز است و یا کلاه شاخدار دارد چلیپا عنوان خورشید است خورشید به سبب غروب و طلوعش نماد مرگ و رستاخیز است نقش خورشید در مدخل معابد بود و بعنوان تعویذ کاربرد داشت نماد خورشید در مصر یک قرص ساده است و کهن ترین خورشید خدای مصری در هلیوپولیس است آتون در مصر خدای خورشید بود خورشید مظهر تجسم نیروهای آسمان و زمین است و پدر بشر نامیده شده خورشید از بطن زمین یا از اعماق دریا سر کشیده و در جهان غیب ناپدید میشود کیش خورشید پرستی لحظات رمزی ناگهانی اش مواقع سجده و عبادت خورشید است خورشید گاهی رمز بی مرگی و یا رستاخیز است در برخی روایات آمده خورشید درشب به سرزمین مردگان میرود و راهبر جان ها در قلمروی دوزخ میشود و مانند ماراتون بامدادان آنها را به سرزمین روشنایی روز می رساند در بین النهرین خدای شمش یا ایزد خورشید است و از جمله صفات آن قدرت و شهامت بود که بر شب چیره میشد و زمستان را می گریزاند از زمانی که بشر به زندگی کشاورزی رو آورد و دریافت نور باعث گرمی و باروری زمین میشود خورشید بجای ماه نیایش شد گرما را باعث راندن دیوها و پلیدی ها می دانستند در زمان پرستش خورشید زمین را مانند ماده ایی می دانستند که اشعه آن زمین را آبستن می کند به این دلیل خورشید را می پرستیدند از آن پس اکثر مظاهر ماه از جمله جانوران شاخدار از منسوبات خورشیدند و خدایان وابسته به خورشید صورت تغییر یافته خدایان ماه هستند شیر و حیوانات شاخدار منسوب به خدای خورشیدند بز کوهی و گل چند پر که در میان شاخ هایش است نماد خورشید ند طلوع و غروب و شب و روز خورشید مراحل زندگی انسان یعنی تولد و رشد و مرگ بود خورشید را مظهر عمر جاودان و شکوه سلطنت می دانستند و شاهان ایران تاج با کنگره یا شعاع نور ویا بال بر سر داشتند داستان خلقت مشی و مشیانه بصورت دو بوته ریواس از نطفه کیومرث در خورشید تصفیه شد و نشان دهنده اهمیت خورشید و پیوند انسان و خورشید است نقش خورشید بیشتر بصورت صلیب بوده است در نقوش تمدن لرستان در ایران نقش صورت زن بر بیشتر سنجاق های مفرغی در حال زایمان و زایش بصورت خورشید تصویر شده است که نمادی از اندیشه مادر سالاری و اعتقاده به خورشید خانم بوده است .

ماه : مادر - الهه ها همیشه به ماه وابسته اند مراحل ماه با دوره 28 روزه قاعدگی زنان مربوط است همه الهه های یونان الهه های ماه هستند و نشان آنها هلال ماه بود هکاته الهه جهان زیرین 3 بدن و 3 چهره دارد که نشانگر یکی از مراحل ماه است مراسم پرستش ماه در مراسم عبادی سوما در هند که در ایران به آن هوما گویند وجود داشت و ماه را تجسم هوم می دانستند چون این گیاه در ماه می رویید در اساطیر ایران در شب تار ماه در برابر دید تاریکی تنها مشعل ایزدی است که پرده تاریکی را میدرد در آئین زرتشت ماه پاسدار ستوران است و حامل نژادا آنها و هفتمین یشت اوستا به ماه تعلق دارد و روز 12 هر ماه شمسی بنام او ( ماه روز ) نامیده میشود در اوستا از ماه نیایش که 3 بار در ماه اجرا میشود یاد شده است در فروردین یشت به فروهر پاکان که به ستاره و ماه و خورشید راههای مقدس را بنمودند دردو فرستاده شده است در مهر یشت مهر به ماه تشبیه شده و ستایش میشود بنقل بندهش کره ماه حافظه نطفه ستوران و جانداران است و آنچه از نطفه گاو نخستین پاک و توانا بود به ماه منتقل شد ارداویراف در سر آسمان در دومین گام به ماه رسید و گروهی مقدسین را دید هلال ماه در قدیم از علایم خاص ایرانیان بود در اساطیر خسوف و کسوف نبرد خدایان اساطیر برشمرده میشد و در ادبیان پارسی ماه بیش تر مظهر زیبایی و روشنی و بلندی بود و زیبایی زنان را به ماه تشبیه می کردند خدای ماه در تمدن بین النهرین ( سین ) نام دارد که شمس فرزند او بود و نقش والاتری نسبت به خورشید داشت در تمدن های اولیه ماه نخستین خدایی بود که پرستش میشد و نقش مهمی در کشاورزی داشت و باران و برف در رویش گیاه عامل بشمار می آمد و ریزش باران را از ماه می دانستند از این رو ماه را ( تشتر ) الهه باران یکی دانستند ماه خنکی و باران می آورد گاهی نقش ماه کنار یک درخت است و گاهی بصورت درختی بر قله کوه – ماه و آب و باران زندگی بهمراهمی اورد و معتقد بودند شیره درختی بنام درخت ماه یا هوما یا سوما همراه با ماه ترسیم میشد که عصاره زندگی است در ماه یشت اوستا متعلق به ماه است از صفات دیگر ماه باروری است از دیگر نمادهای ماه کوه است که منبع رستنی است و با آب مربوط میشود به عقیده ایرانیان باستان ماه سرچشمه عسل بود و عسل را عامل تطهیر میوه ها و محافظ مرگ و میر می دانستند از رنگها سفید و لاجوردی ئونیلی و بنفش از رنگهای پرچم ایران ( درفش کاویان ) به ماه تعلق دارند و فلز نقره مربوط به ماه است در شکل هندسی دایره یا قطره باران مربوط به ماه بود و اگر ماه بصورت انسان بود نشانه آن زنی زیبا است بر مهرهای ساسانی علامت ماه بصورت علایم رمزی آمده و تصویر ماه کامل بر کلاه شاهان ساسانی و نقش سکه ها دیده میشود .ادامه داره ...