مریم وبلاگ

 

مقایسه ایی  برآثارلاکی ایران و هند

با توجه به شیوه های اجرا ی لاک کاری بر اشیای چوبی و همچنین نقاشی روی چوب مقایسه  هنر لاک کاری ایران و هند نشان می دهد که در هند بدلیل استفاده گسترده از این فن بیشتر بلحاظ نوع پوشش و قدرت حفاظتی از لاک برای اشیای چوبی خود بهره می بردند و در گذشته کار های لاکی هم به لحاظ طرح و محتوا تقلیدی از هنر لاک کاری ایران بوده است در حال حاضر تفاوت و تشابهات موجود در هنر لاکی و پاپیه ماشه این دو منطقه به شرح زیر میباشد .

 

تفاوت

1-استفاده از عنصر لاک برای پوشش هر گونه مواد اولیه ساخت نقاشی زیر لاکی و غیره که در هند متداول است .

2- تهیه مجسمه و اشیای کامل از لاک در هند .

3-بهره برداری از نقش گلدانی و نقاشی روی چوب بر دربهای دوره قاجار که در ایران متداول بود و در حال حاضر در هند کمتر بکار می رود .

4-استفاده از تصاویر کاملا هندی مشابه تصویر سازی های هندویی بر آثار لاکی هند .

5-تهیه زیور الات و جواهرات لاکی در هند .

6-استفاده از نقاشی زیر لاکی بر تمام اشیای تزئینی و کاربردی هند .از میز و صندلی تا اسباب بازی و زیور آلات هندی .

7-استفاده صرف از هنر لاکی برای اشیای مستظرفه ایرانی مانند جلد کتاب – قلمدان و قاب ائینه به شیوه سبک زند و قاجار در ایران .

تشابه

1-    استفاده از هنر خوشنویسی بر بدنه قلمدانها .

2-    استفاده از انواع نقوش گیاهی مانند گلهای ریسه ایی و گل و بته به شیوه تشعیری مطابق با سبک هندی در هند و ایران .

3-    استفاده از طرح های قدیمی مانند گرفت و گیر – انسانی – حیوانی مانند چوگان – شکار – بزم و رزم – تصاویر عامه و عاشقانه – نقش زنان رامشگر – گلدانی به شیوه صفوی و هندی بین دو منطقه .

4-    استفاده از طرح های افسانه ایی اژدها و سیمرغ در ایران و طرح های الهگان و خدایان هندی بر آثار لاکی و نقاشی زیر لاک .

5-    اجرای شیوه مشابه ساخت زیر کار چوبی و یا کاغذی به اشکال جعبه – صندوقچه – قلمدان – قاب آئینه .

 

 

 

نتیجه گیری

 هنر لاکی یا نقاشی زیر لاک که در گذشته بنام هنر پاپیه ماشه شهرت داشت جزو هنرهای ماندگار دو کشور ایران و هند است که بنا به نوع در خواست متقاضیان و علاقمندان به این هنر در مناطق مختلفی تهیه میشود با اینکه نحوه ساخت زیر کار ان بین هر دو کشور مشابه می باشد اما بنا به مضامین فرهنگی متفاوت بین دو کشور هنرمندان با توجه به سلائق متقاضیان و علاقمندان به این هنر به نقش اندازی بر اینگونه آثار می پردازند هنر لاکی یا پاپیه ماشه در ایران جزو هنرهای ظریفه محسوب میشود و بنا به نوع ظرافتها و ریزه کاری هایی که در ساخت بدنه اصلی و همچنین نقش اندازی های ان وجود دارد جزو صنایع هنری و دستی نفیس قرار گرفته و بیشتر توسط اغنیا مورد استفاده قرار می گیرد استفاده اندک ایرانیان از آثار چوبی هنری در منازل باعث شد تا اینگونه اشیا ی هنری بیتشتر در موزه نگهداری شوند و ساخت آن معطوف به سه شهر مشهور هنری ایران یعنی اصفهان – شیراز – تهران است که از گذشته تا کنون در نوع نقش اندازی و طرح های قدیمی ان مانند گل و مرغ سازی و تشعیر و تذهیب مشهور بوده و در روند تولید آن تغییری حاصل نداده اند در هندوستان به دلیل استفاده زیاد از وسایل خانگی چوبی خصوصا چوبهای جنگلی و بامبو ها در اسباب و اثاثیه منازل و همچنین غنای صنایع دستی ان منطقه از لاک بیشتر به منزله یک پوشش حفاظتی  استفاده کرده اند و بیشترین اشیای چوبی آنها با طرحهای محلی و سنتی هر منطقه نقش اندازی میشود وکمتر رد پایی از نقوش و طرح های هندو ایرانی مربوط به قرون 16 و 17 میلادی را بر آثار لاکی انها دیده میشود هر منطقه در هند بنا به نوع تکنیک های بکار رفته از نقوش خاص سنتی خود استفاده می کنند و لاک به عنوان ماده مقاوم و پوشش فقط نقش محافظ را بازی می کند و طرح های بکار رفته به لحاظ اصالت نسبت به نقوش تاریخی هند که با نام مکتب هندو و ایرانی شناخته شده است تا حدودی فاصله دارد اما این هنر همچنان با قوت تمام در هند باقی است و جزو هنرهای اصیل و ماندگار محسوب میشود در حالیکه در ایران بیشتر استفاده از ان برای ساخت اشیای لاکی و چوبی نفیس می باشد و تا حدودی رو به فراموشی است .

منابع و مراجع

1-محمد تقی احسانی – جلدها و قلمدانهای ایرانی – تهران

2-سایت www.indianetzone.com

  3-سایت موزه مترو پولیتن

4-منابع موزه کاخ گلستان تهران – کاخ نیاوران صاحبقرانیه – آرشیو مطالعاتی موزه میرعماد موزه صنایع دستی .

5-سایت www.ogallerie .com

  6-مجموعه آثار هنرهای اسلامی موزه دیوید www.davidmus.dk

  7-سایت www.esuppliersindia.com

8-مجله موزه ها – سوسن بیانی – هنر لاکی در ایران – ش 13و 14 .

پایان