مریم وبلاگ

گاو: نماد اصل جنس نر در طبیعت و قدرت و نیروی تولید مثل است که ان را باخورشید – خدایان آسمان مربوط می دانستند و از منابع نهایی باروری و با خدای آفرینش یکی است پرستش گاو در مصر – خاورمیانه و شرق مدیترانه و هند رایج بود و در برخی جاها پرستش گاو به مادر – الهه ارتباط داشت در مصر باستان پرستش گاو قدمت دارد آمون خدای مصری ( گاو نر ) و آپیس ( گاو – خدا ) بود که در شهر ممفیس عبادت میشد صفت فرعون گاو نر بود در بین النهرین تصاویر گاو نر مربوط به خورشید – خدایان و آسمان و آب و منبع حاصلخیزی و زندگی است در دوران کهن گاو نماد خدای قیم شهر بود و غالبا همسر مادر – الهه است گاو نر با سر انسان و بال نقش حفاظت از بناهای آشور را داشت در مراسم گاو کشی میترا این گاو نماد ماه است که کشته میشود تا جهان دوباره زنده شود گاو در اوستا بمعنی معمول ان بصورت اسم جنس برهمه چهار پایان اطلاق میشود در فرهنگ زرتشتی لغت گاوه بر یک دسته از اسامی جانوران مانند گاو میش – گاو گوزن – گاو گراز – گاو ماهی دیده شده که دلیل بر این است که در اوستا اسم جنس بوده است در ایران باستان مفیدترین حیوان بوده گاو نر برای زراعت و اساس تغذیه بشمار میرفت ( گاو اوگدات ) پنجمین مرحله آفرینش در خلقت عالم حیوانات بود همانطور که در خلقت گیاهات در اساطیر اول از درخت همه تخم که همه گیاهان از آن بوجود می آیند میرود در مورد حیوانات هم معتقدند گاوی بنام اوگدات تخم تمام 4 پایان و گیاهان را با خود داشت این گاو تنها مخلوق روی زمین و حیوان زیبا و قوی بود که او را بصورت گاو نر یا ماده تصویر کردند و کیومرث مانند این گاو از خاک پدید آمد وقتی دیو بدی به گاو نخستین رسید گاو بر خلاف تلاش اهورا مزدا بیمار شد و مرد روان گاو ( گوشورون ) ظهور مردی را که حامی حیوانات بود از اهورا خواستار شد که اهورا فره وشی زرتشت را بدو نمود پس از هر عضو گاو نخستین 55 نوع گیاه شفا بخش روئید و شکوه خود را از نطفه گاو نخستین کسب کرد از این گاو یک جفت گاو نر و ماده بدنیا آمد و بدنبال آن 282 جفت از حیوانات پدیدار شد افسانه گاو نخستین در آئین مهر و مذهب مانی هم هست البته در آئین مهری نخستین گاو موجودی اهریمنی است که مهر با آن جنگید و او را کشت تا از اعضای تنش و خونش اولین گیاهان و چهار پایان بوجود آید در روایت گاو زمین هم در افسانه های آریایی آمده گاو مقدس و نماینده قدرت است قدما معتقد بودند زمین بر شاخ گاو است و گاو بر پشت ماهی بزرگ است و او هم بر دریاها شناور است هر گاه گاو خسته شد زمین را از یک شاخ به شاخ دیگر می لغزاند که زمین هم می لرزد در مراسم نوروزی در روستاها تخم مرغ بر آئینه می گذارند و معتقدند هنگام سال تحویل وقتی گاو آسمانی کره زمین را شاخ به شاخ می کند تخم مرغ در آئینه می جنبد   مقام گاو در زمین برابر ( ثور ) در آسمان بود در اساطیر زرتشت گاو زمین خشکیده نخستین را با شاخ های خود حفر می کند و به آب می رسد و رودخانه ها و دریاچه ها از ان شکل گرفته اند گاو با سر شیر نماد حاصلی و قدرت زمین است و گاو ماده مادر همه آفریده هاست در ایران باستان شکلی از ایزد طوفان است که مولد باران بوده شاخ گاو ماده علامت رسالت عقل – علامت خورشید و ماه است در ستون تخت جمشید گاو ها زانو زده اند و بر بیشتر ساغرها و ریتون های هخامنشی و سکه و مهرهای اشکانی و ساسانی بکار رفته نقش گرفت و گیر شیر و گاو از رایج ترین نقوش هخامنشی و نماد خیر و نیکی است .

عقرب : دارای قدرت جادویی دفع خود این موجود زنده و نماد دو جانبه عقرب را توجیه می کند که در مصر عقرب – الهه یعنی سرکت serket   است که شکل آدم داشت و تاجی از عقرب که نگهبان جهان فرودین بود در بین النهرین عقرب – خدایان یک پیوستگی خورشیدی بعنوان نگهبان و جایگاه بیرون آمدن خورشید را داشت که بر مهر های استوانه ایی نقش میشد بعدها در تندیس های آشوری بصورتی نشان داده شد که بخشی از ان بصورت بدن انسان بود و نگهبانی معابد را بعهده داشت عقرب جزو کارگزاران اهریمن در آئین زرتشت بود و یکی از آنها در نقش میترا یعنی قاتل گاو نر اعضای تناسلی گاو را در چنگ خود گرفته است در هنر مسیحی عقرب نماد کنیسه و نشان یهودا بوده است .

سگ : در زبان مادی باستان بصورت  اسپاکو تلفظ میشد و هرودت این نام را برای همسر مهرداد شاه اشکانی هم بکار برده است و کسی که کوروش بزرگ را نگهداری کرد در بندهش سرشت مینوی سگ را از ستاره پایه که جایگاه میان بهشت و زمین است می دانند و اشاره می کند یک سوم سگ سرشت از آدم دارد سگ نماد نیروهای آرام بخش شهر بوده و در نهاد ان نیرویی است که اورا به دفاع وا می دارد در اساطیر ایران باستان تنها دستیار مهر در شکست پیمان شکنان است .

مار: نماد دینی با مفاهیم وسیع که از گذشته به پرستش خورشید وابسته بود که با پوست اندازی خود مانند خورشید تجدید حیات می کند مار نماد مرگ و تولد دوباره است و چون وابسته به زمین بود یک خدای زمینی و دشمن خورشید – خدا هم بشمار می امد به مار هدایا می دادند تا بصورت حامی شاهان و خدایان در آید در مراسم باروری باستانی مهم بود در هنر مصر در آفرینش جهان دست داشت و آپوفیس مار – خدایی بود که در زیر زمین می زیست مار کبرا مار – الهه بوده است کهنترین شواهد پرستش مار مربوط به بین النهرین است مانند تندیس کوچک نذری مادینه با سر مار که در اور یافت شد در مهرهای استوانه ایی اواخر هزاره 4 ق.م یک جفت مار به هم پیچیده روی ان نقش شده پیدا شدکه در غرب نشانه خدای شفا بخش است که نماد پزشکی است در هند هم مار ستایش میشد در واقع مار نماد نا مردانگی بی وفایی و پلیدی هم هست حیله گری و خیانت و نیروهای متضاد در باره اوست درباورهای اساطیری وجهی از خدای زمین و تندرستی است طرح مار بر سفالهای قبل از اریخ آمده و تا هزاره 1 ق.م مظهر آبهای زیر زمین بود در ظرفی در سیلک کاشان مار نقش شده که سرچشمه حیات و تخیل می باشد مار و عقاب نماد پیکار نبرد نیروهای آسمانی با اهریمن و نماد خیر و شر هم هست نقش مار اغلب پیچیده بدور درخت تصویر شده در همه تمدنها مانند درخت باعث پیدایی اسطوره های تلفیقی شده است مار هم مورد ستایش بوده و هم نفرت و وحشت ظهور اسرا رامیزش بر زمین و غیبت ناگهانی آن زیر زمین مایه خیال و انگیزه قصه بافان و تخیلات شده و مار را موجودی مافوق انسان و طبیعت که از ارواح و جان نیاکان مرده مد می گیرد پنداشته اند پوست انداختن و ظاهر شدنش پس از ترک جلد قدیم و فرسوده این اندیشه را قوت می دهد که مار نامیرا است در قرون وسطیتصویر مار به سیمای اهریمن و دیو در بیشتر نگاره های کلیسا بکار رفته مار برای برخی جانوری است که بار گناه همه را بر گردن دارد و در نظر دیگران جانور الهی است که راهنمای حیاتی نو است اما مار در ایران نشانه اهریمن است او دشمن خدای خورشید نشان تاریکی و نماد خسوف و کسوف است در آئین زرتشت در پایان هزاره دیو جهی فریاد میزند که اهریمن بیدار شو و او بصورت ماری بر آسمان راه می یابد در نقش برجسته مهری مار و عقرب کنار هم هستند و نقش سنگ و پرنده که دشمن مارند دیده میشود اما مار سمبل شفا در وجود اسکولاپ هم هست او خداوند سلامتی بود و علامت حرفه پزشکی است در عروج میترا به آسمان او بر گردونه سوار است که راهنمای ان به علت بالهایی که بر سر دارد و چوبی از درخت غار که دو مار بر ان حلقه زده اند شناخته میشود در آئین مهر مار یکی از نشانه های اصلی است و گل سوسن و سنبل و نیلوفر هم به نوعی با مار در ارتباطند در داستان پیدایش آتش هم مار باعث کشف آتش شد رقص مار در برخی نقاط مرسوم است و برای رشد گیاه استفاده میشد و رابطه با حاصلخیزی زمین دارد مار بزرگ علامت جادو گری و طلسم و دنیای زیر زمینی است . ادامه داره ...