مریم وبلاگ

انواع دوختهای ترکمن شامل دوختهای مختلف گلدوزی است مانند : دوخت زنجیره – دوخت پر یا تیغ ماهی – دوخت پر – ساقه دوزی – دانه دوزی.وسایل و مواد اولیه سوزن دوزی ترکمن شامل سوزن – انگشتانه – قیچی – نخ ابریشمی – نخ پشمی – نخ پنبه ایی – پارچه است سوزن از نوع کرول مخصوص گلدوزی است با شماره های متفاوت از شماره 8 برای دوخت های پارچه های لطیف و ظریف که با نخ 1 یا 2 دولا استفاده میشود و برای پارچه های ضخامت متوسط مانند کتان و پشم لطیف از سوزن شماره 6و7 با نخ 2 یا 4 لا استفاده می شود قیچی باید زیگزاگ و برش با اندازه مختلف باشد و قیچی مخصوص گلدوزی با سر صاف و سرکج در حالیکه قسمت برنده ان تیز است مورد استفاده میباشد نخ ها از نوع ابریشم و پشم و پنبه است که نوع ابریشم آن بصورت کلاف خام و برنگهای لاکی – مشکی و سبز و سرمه ایی و زرد و نارنجی و قرمز و سفید و نیلی رنگرزی میشود از نخ پشمی برای دوخت استفاده نمیشود بلکه برای بافت نواری بنام (بالاق یوپ )استفاده میکنند که بخشی تکمیلی در شلوار زنان ترکمن است از نخ پنبه برای تثبیت پارچه اصلی و یکدست کردن طرح سوزندوزی استفاده می کنند پارچه های مورد استفاده در دوخت سنتی ترکمن از نوع کتنی – قرمزی – ساوسانی – ساری تخته – است اما معروف ترین ان کتنی پارچه ایی است از طرح های نواری قرمز سفید و بنفش که بیشتر مورد استفاده پیراهن مردانه لباس و روسری زنانه است از پارچه پشمی هم مانند ماهوت و ترمه برای دوخت چابیت یا کت استفاده میشود که روی ان را سوزندوزی می کنند .مراحل دوخت این نوع دوخت ابتدا با تثبیت پارچه اصلی شروع میشود و شامل بخشهای زیر است مانند : 

1-    لایه بندی و شیار دوزی پارچه : در هر پارچه برای سوزن دوزی ابتدا پارچه را با پارچه دیگر ثابت می کنند که بعنوان لایه عمل می کند .

2-    تابیدن نخ ابریشم : قبل از دوخت نخ ها را برای استحکام بیشتر 2 یا 3 یا 5 لا می کنند .

3-    سیم کشی یا تعیین کادر در طرح اصلی : در این مرحله محدوده نقش را مشخص می کنند که رنگهای ان مختلف است رنگ نخ شلوار سبز در لباس مردانه و زنانه قرمز سفید و مشکی است برای سیم کشی 2 یا 4 ردیف دوخت زنجیره انجام می گیرد اگر تعداد ردیف 4 تا باشد در ان از دوخت آلاجا یا دانه دوزی استفاده می کنند .

4-    سیاه دوزی : قبل از این مرحله محل اصلی طرح را با نخ کوک می دوزند تا طرح را بعد بشکل قرینه بتوانند بدوزند بعد با نخ ابریشم مشکی و نوع دوخت زنجیره روی کوک دوخت می زنند که به ان سیاه دوزی یا قارالاقاق می گویند .

5-  الوان دوزی : پس از مرحله سیاه دوزی است که با نخ های رنگین داخل سیاه دوزی را می دوزند داخل طرح باید کاملا پر شود .

6-   دانه دوزی ( آلاجا ): پس از دوخت زنجیره سیم کشی ما بین دو سیم را دانه دوزی می کنند .

7-  سفید دوزی : در شلوار زنانه مصرف دارد در بخش بالای سیم انجام می گیرد و بصورت پی در پی به هم چسبیده سوزن دوزی می شود .