سفارش تبلیغ
صبا ویژن

مریم وبلاگ

سرگذشت خط و خوشنویسی ایران-9

1-    خط محقق: از باب حقق   – تحقیق می آید بمعنی استوار ومحکم است  خطی شکوهمند وزین و درشت است با فواصل منظم و معین و بدون تداخل است  خطی است که حروف آن در هیات مفرد و مرکب کامل صحیح و تمام باشد  یک چهارم آن دور و بقیه سطح است در عهد بنی عباس در عراق وراقان با آن مینوشتند که به آن عراقی یا وراقی می گفتند  خط رقاع نقطعه مقابل خط دیوانی است محقق از ثلث آمده یعنی یک نقطه بر ثلث افزوده و سطح آن را بیشتر کرده است این خط بیشتر شبیه کوفی ساده است در خط محقق هیچ حرفی با حروف دیگر اشتباه نمیشود چون حروف به صورت ثابت است  جز ( ک ) و ( ل ) که به هم نزدیک نوشته میشود و خطوط عمود آن بلندتر است در حلقه های آن و چشمه های ( ع ) وسط و آخرحرف ( ع ) ( ق ) ( و ) ( ل ) ( ا ) در سه حالت باز و گشاد است .

2- خط رقاع : خطی مانند ثلث و توقیع است  قلمی است که رقعه هایی بر برگهای کوچک در مکاتبات لطیف و داستان ها و حکایات مینوشتند  این قلم در دور مایل تر و زبانه قلم در تراش کوتاهتر از توقیع است  حروف رقاع ریزتر و لطیف تر است آیات قرآن و کتب و تاریخ و نام کاتب را با خط رقاع مینوشتند پس از رواج خط اجازه در ترکیه این خط متروک شد  در لغت بمعنای رقعه است بمعنی پاره ها و گونه ایی خط است که با آن مکاتبات دیوانی و قصه هارا بر روی رقعه کتابت میکردند و حروف و صور آن به ثلث و توقیع شباهت دارد ال آنکه به نسبت با توقیع , رقاع دور بیشتری دارد  در ثلث و توقیع به هنگام کتابت حروفی مانند ( الف ) و امثال آن سرک لازم است و در رقاع لازم نیست  در رقاع حلقه های حرف ( ع )و حرف ( ف ) ( ق ) ( م ) ( و ) ( ل ) ( ا ) بسته است ودر رقاع حروفی مانند ( ا ) که بجهت راست دیده میشود که در ثلث و توقیع این شکل حروف مشهود نیست .

3- خط ریحان : پس از محقق آمده و از آن جدا شد  ریحان بمعنی ناز بو و گیاه خوشبو است  بسیار ظریف و لطیف است و شکل کوچک محقق است  نوشتن حروف ریحان مانند محقق است جز اینکه در ریحان نازک است و محقق و ریحان هر دو شبیه ثلث اند  ( الف ) در محقق راست و کلفت و در ریحان راست و باریک است  در قرن 10 و 11 ه.ق خطوط محقق و ریحان در نوشتن مصحف و دیوان بکار میرفت  این خط منسوب به ریحانی متوفای 219 ه.ق یا ابن مقله است یک قسمت و نیم دور دارد و 4 قسمت و نیم سطح است .