مریم وبلاگ

   از خطوطی که بعدها در پایه گذاری و ساخت خط اولیه صدر اسلام در ایران و سرزمین حجاز نقش بسزایی داشت خط آرامی است که از آن الفبای تدمری – نبطی – سریانی – براهمی ساخته شده است الفبای تدمری و نبطی و سریانی سه نوع الفبایی هستند که در ساخت خطوط اولیه اسلامی موثر بودند الفبای نبطی در سده یک ق.م( 7 قرن قبل از هجرت پیامبر اسلام ص) تا سده 4 م یعنی  (2 قرن پیش از هجرت )در حجاز رواج داشت که منشا ساخت خط کوفی ابتدایی گردید و الفبای سریانی در سده 2 م از الفبای آرامی ساخته شده بود   که  به خط سطرنجیلی شهرت یافت آرامی ها از اقوام سامی بودند و در هزاره دوم ق.م در سوریه کهن  میزیستند آنها در قرن 7 ق.م دولت کلده را در بابل تاسیس کردند که در سال 539 ق.م توسط کوروش بزرگ ساقط شد در دوره اشکانی و ساسانی خطوط پهلوی  اشکانی و ساسانی   ساخته شد   که در دوره ساسانی    خط پهلوی   بهمراه   خط  دینی دین دبیره برای نگارش اوستا  کاربرد یافت  بنا به روایات تاریخی 7 نوع خط در دوره ساسانی رایج بود هفت دبیرگ ساسانی به هفت نوع دبیره ای گفته می‌شود که در زمان ساسانیان در ایران برای نوشتن  کاربرد  داشته‌اند. این دبیره‌ها شامل:1- اَم دبیره یا هام دبیره: دبیره‌ای همگانی بوده‌است و به 28شیوه نوشته می‌شد    مانندداد دبیره؛ برای حکمهای دادگستری -شهرآمار دبیره؛ برای حساب‌های شهر -گنج آمار دبیره؛ برای حساب‌های خزانه -کده آماردبیره؛ برای حسا ب‌های کشور -آخورآمار دبیره؛ برای حساب‌های استرلاب   -آتشان آمار دبیره؛ برای حساب‌های آتش   -وانگان آماردبیره؛ برای حساب‌های اوقاف .

2- گشته دبیره؛ این دبیره 28 وات داشته که برای پیما ن‌ها وبر روی دینار و درهم نوشته می‌شد.
3- نیم گشته دبیره؛ این دبیره دارای 28 وات بوده وباآن پزشکی وفرزان(فلسفه) رامی‌نوشتند.
4- فرورده دبیره؛ این دبیره دارای 33 وات بوده ومنشورهای پادشاهان را می‌نوشتند، نام دیگر این دبیره «نامه دبیره» است.
5-رازدبیره؛ این دبیره دارای 40 وات بوده و رازهای شاهان را با آن می‌نوشتند، نام دیگر این دبیره«شاه دبیره» یا «رازسهریه» است.
6-دین دبیره؛ دارای 60 وات بوده و سرودهای دینی را می‌نوشتند واز رساترین دبیرگان جهان است.
7-ویسپ دبیره؛ این دبیره در بردارنده? همه? دبیرگان بوده و با این دبیره زبان‌های رومی، کپتی (قبطی)، بربری، هندی، چینی، ترکی، نبطی، تازی، صدایی و صدای شرشر آب رانیز می‌نوشتند.

استفاده از خطوط پهلوی ساسانی تا سال 70 ه.ق توسط منشیان ایرانی حاضر درمناطق  اسلامی مورد استفاده بود تا اینکه در سال 124 ه.ق  بدستور یوسف بن عمر حاکم عراق تمام مکاتبات  از خط و زبان پهلوی ساسانی به خط و زبان عربی تغییر یافت.