مریم وبلاگ

پوشاک و شخصیت زن ایرانی -10

همچنین در نقش برجسته تاج گیری نرسی از آناهیتا, لباس آناهیتا بسیار مواج است و تاج او شبیه توصیفهای   مهریشت اوستا تصویر شده است در برخی از نقوش باقی مانده از نوع پوشش زنان دوره ساسانی البسه هایی مربوط به مراسم عیش و طرب زنان را نشان میدهد که تماما بدن نما بوده و احتمال زیاد از پارچه های کاملا توری استفاده می کردند این گونه استفاده از البسه عریان می تواند بر اساس تاثیر پذیری از فرهنگ رومی بوده باشد در این نوع پوشاک که به احتمال زیاد برای عموم استفاده نمی شده است تمام بدن مشخص بوده و با اینکه بازوان و سر و گردن و پاها عریا ن نیستند اما بدلیل نوع و جنس پارچه چین و شکن بدن از زیر ان مشخص است در مجموع می توان گفت دوره ساسانی عصر نوزایی فرهنگ ملی ایران بود که«... در آن نوع پوشاک بلند هخامنشی از رونق افتاد تا جاییکه زنان با پیراهن بلند اما تنگ روی شلوار هم ظاهر شدند و تور سر کوتاه و با چین های نازک تا زیر شانه قرار داشت ویژگی البسه زنان ساسانی وجود گیس بند یا گیره های بزرگ پشت سر بوده است ...[1]» در تصویر شماره 25 انواع پوشاک زنان ساسانی را بلحاظ نوع حجاب سر می توان دید که شامل شال تور کلاه است    شاید دستیابی بر تصاویر پوشاک زنان ایرانی ابتدای ظهور اسلام در فاصله زمانی قرن 1 تا 4 ه.ق قدری مشکل باشد زیرا از آن زمان تصویری مشخص از نوع پوشش زنان در دست نیست اما احتمالا پوشاک زنان ایرانی به دلیل حساسیت های اعتقادی که مردم ایران نسبت به نمایش اعضای تن خود داشته اند و از دوران زرتشت سعی می کردند تا با پوشاک مناسب کاملا بدن خود را بپوشانند سبب گردید تادر اوایل اسلام زنان ایرانی از همان نمونه پوشاک سنتی خود استفاده کنند که بعدها بدلیل اهمیتی که دین اسلام به مسئله شخصیت و وقار زن می داده است و همچنین نزول آیه حجاب سبب گردید تا زنان ایرانی با جدیت بیشتری از پوشاکی با پوشش بیشتری استفاد کنند یکی از بهترین منابع برای دستیابی به پوشش زنان ایرانی در این فاصله وجود نقاشی ها و مینیاتور های باقی مانده عصر اموی و عباسی است که برخی از آنها توسط هنرمندان ایرانی بر روی ظروف سفالین به اشکال متفاوتی تصویر شده است البته در فاصله 2 قرن اول به دلیل شدت ممنوعیت در استفاده از نقش های انسانی هیچگونه تصویر انسانی بر روی اشیای صنایع دستی ان دوران بدست نمی آید و بیشتر تصاویر ظروف سفالین ایرانی از نوع انتزاعی و یا خوشنویسی خط کوفی هستند اما یکی از بهترین نمونه اثر برای مطالعه نوع پوشاک سنتی زنان این دوران یک عدد نقاشی دیواری بدست آمده از قصر جوسق الحاقانی  مربوط به دوره حکومت عباسی است که در آن تصویر دو زن را در حال رقص نشان می دهد در این نقاشی زنان کاملا پوشیده با البسه هایی فراخ هستند که آستین بلند و یقه بسته دارند استفاده از بلوز بلند بر دامن چین دار این دو بانو بهمراه نقش و نگارهای متفاوت بر پارچه و همچنین استفاده از یک شال بدور گردن که می توانسته به عنوان پوشش سر از آن استفاده کرده باشند نوع جالبی از پوشاک زنان ان دوره را نشان می دهد در آن زمان احتمالا زیر شالهای خود از کلاه کوچکی استفاده می کردند که در حال حاضر بیشتر زنان ایرانی مانند ترکمن از آن استفاده می کنند در واقع آنچه درباره تغییر پوشاک عصر ورود اسلام به ایران در دست است و میتوان به استناد کرد تاریخ مدونی است که توضیح می دهد که با «..شروع این دوره اعراب با ورود به ایران ساسانی بتدریج با زندگی شهری خو گرفتند و پوشاک جدیدی جایگزین البسه عربی گردید البته سبکهای سوریانی و مصری منشا البسه آنها بود و مهمترین لباس قبایی شبیه پیراهن بوده است با آستین گشاد و جلو باز در حالیکه زنان پیراهنی بلند تا قوزک پا می پوشیدند اما در ایران جامه ایران باستان همچنان پابرجا بود و در بدو ورود ایرانیان به بارگاه خلفای عباسی جامه تغییر یافت به نحوی که زنان شلوار گشاد که بر زمین کشیده میشد می پوشیدند و روسری ها به سبک ایرانی روی شانه می افتاد و نواری روی پیشانی می بستند..[1]».ادامه دارد.



[1] - همان ,ص2575 .



[1] - همان ,ص2580 .