سفارش تبلیغ
صبا ویژن

مریم وبلاگ

پوشاک و شخصیت زن ایرانی -9

در دوره اشکانیان پوشش زنان ایرانى کامل بوده است آنچه از تصاویر بجا مانده نشان میدهد لباس زنان اشکانی پیراهنی بلند روی زمین، گشاد، پرچین، آستین دار و یقه راست بوده است و پیراهن دیگری روی آن را می پوشیدند قد پیراهن دوم نسبت به اولی کوتاه و ضمناً یقه باز بوده و روی این دو پیراهن چادر به سر می کردندپیراهن ها از پارچه های منقش (مخصوصاً قلابدوزی و ملیله دوزی  شده) تهیه می شدو کمربندشان منحصر به نواری بوده که برای جمع کردن گشادی پیراهن در زیر سینه می بستندنقش برجسته پالمیر زنی از دوره اشکانی را نشان می دهد این زن چادر به سر دارد و زیر آن عمامه اش به خوبی نمایان است بر بالای پیشانی (پایین عمامه) فلزی پهن منقوش و برجسته چون نواری موهای جلوی سر را پوشانده و با وضع مطلوبی به عقب سر برده است ( تصاویر19 ) ضمناچادر زنان اشکانى به رنگ‏هاى شاد و ارغوانى و یا سفید بوده وگوشه چادر در زیر یک تخته فلزى بیضى منقوش یا دکمه که به وسیله زنجیرى به گردن افکنده شده، بند است این چادر به نحوى روى سر مى‏افتاده که عمامه (نوعى کلاه زنانه) را در قسمت عقب و پهلوها مى‏پوشانیده است.

در واقع نزد زنان اشکانی بستن     سربندهای گوناگون و استفاده از کلاه های مخروطی بلند و طبقه طبقه که تور یا چادریاز بالای آن آویخته می شد بسیار معمول بود بانوان پارچه ای را همچون شنل از رویدوشهای خود می آویختند و یا از آن مانند چادر استفاده می کردند و گاه آن را به دورکمر می بستندوسربند زنان مانند سربند زنان کرد بسیار بزرگ بودو دور لچک و روی سربندها و کلاه ها را با نگین ها و سکه ها و آویزهاو با علائم مذهبی تزئین می کردند در واقع«.... نوع پوشش دوره سلوکی سبک تازه ایی را در پوشاک دوره اشکانی باب کرد که بیشتر به سبب برتری هنر سوریایی و آسیای صغیر بود تا هلنی در این زمان شلوار چسبان با نیم تنه بلند از پارچه ضخیم تا زانو پوشیده میشد در حالیکه شال بدور کمر یا زیر بازو می بستند احتمالا استفاده از گیس بند بشکل تاج گرد سوریایی بعدها به صورت روبان بلند مواج در آمد که پشت گردن بسته میشد شکلی از البسه و کلاه که در دوره ساسانی بیشترین استفاده را از آن میشده است ..[1]» .

 پوشاک زن ایرانی  دوره ساسانیان  از تنوع بیشتری برخوردار است و چونآثار نسبتاً فراوانی از آن روزگار از کنده کاری روی فلز و موزائیک ونقش برجسته و تندیسه و پارچه برای ما بازمانده است از اینرو با دقت و اطمینان بیشتری میتوان پوشاک و زیورهای بانوان را مورد پژوهش قرار دادگونه ای از جامهزنان این عهد عبارتست از پیراهن بلند و فراخ با آستین های بلند وگاه کوتاه که با بستن بندی در زیر سینه چین های فراوانی ایجاد می کردو معمولاً برانتهای دامن این پیراهن پارچه پُرچینی افزوده می شد که آن را از پیراهن های ساده وبلند پارتی جدا می ساخت از روی پیراهن شالها یا روسری هایی بر دوش و روی بازوانخود می انداختند و گاه از آن به صورتچادر نیز استفاده می کردندهمچنین از روی پیراهن بلند دامن مضاعفی با چین ها و زائدههای شال مانند که به بالای دامن دوخته شده بود می پوشیدند و زائده ها را در خمبازوان خود می انداختند تا دامن دوم را بالاتر از دامن پیراهن نگاه دارد اینگونهدامن، پوشاک ویژه بانوان عهد ساسانی است و از پارچه های نازک و بدن نما دوخته می شدو از اینرو رنگ و نقش پارچه پیراهن از پشت آن نمایان بودگونه دیگر از پوشش بانوان پیراهنی است با دامن چاکدار که بلندی آن تا میانه ساق پا میرسید و چاکها که حاشیه دوزی نیز می شدهدامن را در دور بدن به چندین ترک تقسیم می کرده است با این دامن، شلواری که مانندشلوار مردانه است می پوشیده اند از دیگراشکال پیراهن زنان را بر روی ظرفهایسیمین ساسانی میتوان دیددر دوره ساسانی پارچه بافی پیشرفت بسیار کرده بودو انواع پارچه ها و بافته های ابریشمی و پشمی و کتانی و پنبه ای با طرح ها و نقش هاو رنگهای زیببا در مناطق مختلف کشور بافته می شد که باعث رواج انواع متفاوت پوشاک گردیده بود بررسی نقوش سنگی و طرح‌هایی از طرز قلمزنی ظروف ساسانی نشان میدهد یقه پیراهن آنان اغلب گرد ولی یقه جلو باز تا پایین تر از سینه نیز دیده می شده است زنان ساسانی گاهی چادر گشاد و پرچین سر می کردند که تا ساق پا می رسیده است با توجه به تصاویر زنان از منطقه بیشابور البسه کاملا نیمه عریان بدست آمده است که زنان مطابق با آرایش زنان رومی خود را زینت می دادند بنا به نقش برجسته های موجود از این دوره البسه متفاوت دیگری با نوع پوشش کامل شنل تاج و شال و چادر مشاهده میشود که بی تشبیه به نوع پوشش الهه آناهیتا نیست در نقش برجسته هرمز اول (پسر شاپور) و ملکه در برمدلک (حوالی شیراز) تصویری از پوشش دوره ساسانی دیده میشود که موّاجیلباس این بانورا مشابه لباس الهه آناهیتا نشان میدهد که می توان نتیجه گرفت که بانواندرباری از آناهیتا الگو می گرفته اند .ادامه دارد..



[1] - همان ,ص2574 .