مریم وبلاگ

مبانی نظری هنر ادیان(یهود)

محقق و خواننده گرامی در صورت مطالعه و یا استفاده از این مطالب مبلغ 3000 تومان به شماره کارت اینجانب بنام مریم فدایی - بانک تجارت شماره کارت 6273531030083832وشماره حساب 0003435573494 واریز نمایئد با سپاس از حسن رعایت شرعی شما.

 

یهــــود[1]

      اگر هنر اسلامی بر پایه اعتقاد به وحدانیت و توحید الهی بنا شده و تماما روبه تشبیه و تنزیه است و هنرمسیحی بنا به باور به تجلی خداوند در صورت بشری حضرت عیسی ع روبه تشبیه و تجسد برده است و هنرآن تماما بر پایه هنر تصویری وتشبیهی است هنر یهود از ابتدا بر اساس اعتقاد و ایمان به وحدانیت خداوند باریتعالی بنا شده و به تنزیه گرایش دارد زیرا دین یهود به جهت حضور تفکرات خاص حکمی و عرفان و فلسفه موجود در کلام آنها باعث گردید تا هنری کاملا تنزیهی داشته باشد و هیچ نوع صور هنری را به عنوان مجلای کلام الهی مورد قبول قرار ندهد و این چنین هنری خاص دینی نسبت به دیگر هنر ادیان توحیدی پایه گذاری شود .

در حقیقت هنر یهود بر پایه تورات مقدس کنیسه معبد بنا شده است شریعت و احکام موسوی بر اساس ده فرمان الهی حاوی اصول اولیه دین یهود می باشد که با وحی الهی دریافت گردید و یکی از فرامین آن دوری از پرستش خدایان و منع هر گونه تصویر گری و مجسمه سازی است که باعث گردید همه چیز تابع احکام الهی قرار گرفته و بخش اعظم خلاقیتهای هنری یهود به آنچه مربوط به کلام خدا محفوظ در کتاب مقدس تورات است معطوف گردد و این چنین هنر آنها بر مبنای تصویر گری کتاب مقدس شکل گیرد و بیشتر آن حاوی موضوعات دینی و نقوش هندسی است که در ابتدا هر گونه تصویر سازی انسانی حیوانی و گیاهی را به اشکال طبیعی و مادی نهی می کرد .

سیر هنر یهودی بر خلاف هنر دیگر ادیان هیچ گاه رو به تحول و تکامل نبوده است زیرا این اقوام به دلیل مهاجرتها فاقد هر گونه هنر خاص متاثر بر جهان هستند در حالیکه به تاثیر گذاری فرهنگی و دینی در دنیا کم نظیرند و به لحاظ اعتقادی دینی و بارزه های مذهبی کمابیش تاثیر ویژه ایی بر ادیان دیگر گذاشته اند که می بایست در علم فلسفه و حکمت و عرفان پیگیری شود .

همانطور که بیان شد هنر یهودی هنری کاملا تنزیهی است و تماما به کتاب مقدس تورات مربوط است و هر آنچه جزو ویژگی های صور هنری ان می باشد نوعا به لوازم آیینی مرتبط با مراسم و مناسک دینی آنان در معابد و کنیسه ها اشاره دارد زیرا کنیسه و معبد جایی برای نزول آیات تورات بوجود آورد و محلی برای عبادت و نگهداری کلام مکتوب الهی است و ارتباط معنوی معبد به کنیسه و کتاب مقدس باعث شکل گیری و رشد نوع تزئینات طلایی و تابوت مقدس است که به آن صورت هنری و تزئینی داد و به تمام اشیای مذهبی خود مفاهیم نمادین بخشید .

 هنر یهودی هنری خاص است که هیچ گونه وجه تشابه هنری بین صور متفاوت آن میان فرهنگ و ملتهای جهان که به دین یهود معتقدند وجود ندارد اقوام یهود بنا به مصلحتهای دینی و سیاسی در طول ایام در حال مهاجرت بوده و این عدم یکجا نشینی در گذشته باعث گردید تا وحدت صوری هنری مانند آنچه در هنر اسلامی مسیحی هندو بودا چین و تمدنهای باستانی دیگر دیده میشود در آن مشاهده نشودزیرا همانطور که بیان شد آنچه باعث وحدت گرایی هنر اسلامی می شود همان روح هنر اسلامی است که باعث گردید تا آثار هنری اسلام در تمام کشورهای اسلامی و غیر اسلامی به شکل کاملا یگانه تجلی کند و براحتی آثار هنری اسلامی رادر موزه ها مناطق تاریخی از هنر دیگر ادیان بازشناخت اما این مسئله در مورد هنریهودی به سختی قابل مشاهده است زیرا مثلا تزئینات معبد یهودی و کنیسه در هر سرزمینی بنا به اشکال غالب هنری آنها ساخته شده است مثلا در ایران با اشکال اسلیمی و ختایی و هندسی و اسلامی ودر کشورهای مسیحی نشین به فرم و قالب هنر مسیحی ساخته می شوند و تنها وجه تمایز هنر دینی یهود نسبت به دیگر ادیان استفاده از خط عبری به جای خطوط اسلامی و لاتین ... است اقوام یهود یا فرزندان عبریان کهن مانند اقوام دیگر میان رودان سابقه چندین هزار ساله دارند و بیشتر در حد فاصل میان رودان تا فلسطین و اردن زندگی می کردند در واقع با حضور حضرت ابراهیم ع در شهر اور باعث شد تا ایمان به توحید در بابل و فلسطین و مصر گسترش یافته و اولین اقوامی که به دین ابراهیمی در آمدند اقوام عبری بودند و قوم یهود از اعقاب حضرت اسحاق ع و فرزندان یعقوب ع می باشند که بعد ها توسط حضرت یوسف فرزند یعقوب به مصر فراخوانده و قوم عبرانی به بنی اسرائیل ملقب گردید در واقع مرحله جدید و مهم تاریخ یهود با حضور حضرت موسی ع در میان این قوم آغاز شد و سر انجام با آزادی بنی اسرائیل از چنگال فراعنه مصر این دین با نام حضرت موسی ع نشر یافت .ادامه دارد...



[1]   - برای مطالعه بیشتر نک : ( مدد پور . محمـــد , ( 1383 ) , « هنر و زیبایی در نظر متفکران شرق » , جلد 1 , نشر سوره مهر , تهران ) .